Тексерген: пән оқытушысы Алтай Ә. А. Есік-2022 мазмұНЫ


Әскери қызметті өту тәртібіне қарсы бағытталған қылмыстар



бет9/22
Дата19.05.2022
өлшемі396 Kb.
#143972
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22
Байланысты:
курстік жұмыс — копия

2.2. Әскери қызметті өту тәртібіне қарсы бағытталған қылмыстар

Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінде басқа әс­керлерінде және әскери құрылымдарында әскери қыз­мет­ті өту тәртібі қатаң реттеледі. Әрбір әскери қызметші қыз­метті заңмен бекітілген мерзім ішінде атқаруы тиіс жә­не бөлім, гарнизон және қызмет атқарудың өзге ор­нын­да үздіксіз болуы тиіс.


Бұл тәртіп Қазақстан Республикасының "Жалпыға бірдей әскери міндет және әскери қызметі туралы" За­ңы­на, Қазақстан Республикасының Жалпы әскери Жар­ғы­ла­ры­на, ҚР Қорғаныс Министрлігінің бұйрықтарына негіз­делген. Ол қылмыстың тікелей объектісі болып келеді.
372-бап. Бөлімді немесе қызмет орнын өз бетімен тастап кету
Бұл қылмыстың объективтік жағы ҚК 372-бабы­ның 1-бөлігінде берілген, онда былай айтылған: "Шақыру бо­йын­ша әскери қызмет өткеруші әскери қызметшілер жа­саған бөлімді немесе қызмет орнын өз бетімен тастап ке­ту, сол сияқты бөлімнен босатылған кезде, тағайындау, ауыс­тыру кезінде іс сапардан, демалыстан немесе емдеу ме­кемесінен қызметке екі тәуліктен ұзақ, бірақ он тәу­лік­тен артық емес уақытқа дәлелді себептерсіз мерзімінде кел­меу".
Бөлімді немесе қызмет орнын өз бетімен тастап ке­ту деген бұл бөлімнен немесе қызмет орнынан тиісті ко­ман­дирдың (бастықтың) рұқсатынсыз шығып кету.
Мерзімінде қызметке келмеу бөлімнен босатыл­ған кезде, тағайындау, ауыстыру кезінде іс сапардан, де­ма­­­лыс­тан немесе емдеу мекемесінен оралатын кезде бел­гі­лен­ген мерзімде бөлімге дәлелді себептерсіз келмегенде орын алады.
Әдетте, келмеудің дәлелді себептері болып бөлім не­ме­се қызмет орнына мерзімінде келуге кедергі ететін әс­ке­ри қызметшінің немесе оның жақын туыстарының ауы­руы, табиғи апат немесе мәжбүрлі қажеттілікпен сипат­та­ла­тын оқиға танылады.
Бөлім немесе қызмет орнын тастап кетудің субъек­тив­­тік жағы тікелей қасқаналықпен сипатталады. Мер­зі­мін­де қызметке келмеу қасақана да, абайсыздықтан да жасалынуы мүмкін.
Қылмыстың субъектісі әскери қызметтегі шақыру бойынша өтіп жатқан әскери қызметші.
Қылмыстың осы құрамының бұл баптың бірінші бө­­лімі қарастырған іс-әрекеттерден айырмашылығы әс­ке­ри қызметшінің бөлімде болмауының әр түрлі мер­зім­де­рінде болып келеді. Осымен қатар ҚК 372-бабының 3-бө­лі­гі бойынша қылмыстың субъектісі болып тек қана ша­қы­ру бойынша емес, келісім-шарт бойынша да қызмет ат­қа­ратын әскери қызметші келеді.
ҚК 372-бабының 4-бөлігі жауапкершілікті осы бап­тың үшінші бөлімімен қарастырылған іс-әрекеттер үшін, егер өз бетімен болмау бір айдан астам болса, сол сияқты жа­засын тәртіптік әскери бөлімде өтеп жатқан әскери қызметші жасаған дәл сондай іс-әрекеттер үшін егер өз бе­тімен болмау он тәуліктен асса орнатады.
ҚК 372-бабының 5-бөлігі жауапкершілікті соғыс жағ­дайында жасалған осы баптың бірінші және екінші бө­лімдерімен қарастырылған іс-әрекеттер үшін анық­тай­ды, егер өз бетімен болмау бір тәуліктен асса.
ҚК 372-бабының 6-бөлігі ұзақтылығына қарамастан бө­лім­ді немесе қызмет орнын өз бетімен ұрыс жағдайын­да тастап кету үшін анықтайды.
Бөлімді немесе қызмет орнын өз бетімен тастап ке­ту, сол сияқты қызметке дәлелді себептерсіз келмеу бар­лық реттерде әскери қызметті өтуден бас тарту мақсатын алып тастайды, осымен қашқындықтан ерекшеленеді.
ҚК 372-бабында ескерту бар, оған сәйкес осы бап­тың бірінші немесе үшінші бөліктерінде көзделген әре­кет­терді жасаған әскери қызметші, егер бөлімді өз бе­ті­мен тастап кету ауыр жағдайлардың себептерінен болса жә­не егер ол әскери қызметті одан әрі өткеру үшін өз еркімен келген болса, сот оны қылмыстық жауаптан бо-сатуы мүмкін.
Осындай жағдайлар болып мыналар танылуы мүм­кін: одан ауыру орналасқан жерге жедел келуді талап ете­тін ата-аналарының немесе әскери қызметшінің жақын бас­қа адамдардың кенет ауыр ауыруы, табиғи апат, өрт жә­не с.с. жәбірленген жақын туыстарға кейінге қалдыр-май көмек көрсету.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   22




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет