1. Дәрілер технологиясы ғылым ретінде. Дәрілер технологиясының негізгі түсініктері мен терминдері. Фармацевтикалық технологияның даму тарихы



бет9/36
Дата20.12.2022
өлшемі347,52 Kb.
#163425
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   36
Байланысты:
Фармтех сессия $$$
149056, Лекция Экстрапирамидті жол 2842715cdedfc713c67b5b4c46ed242e, 1877352431, офтт
Елеу сатысы – cubratіo. Ұнтақталған дәрілік құралдарды електер арқылы елеу керек. Елеу мақсаты – бірдей өлшемді бөлшекті өнім алу. Елек, металдан және, жібек, капрон, металл жіптерден жасалады.
Араластыру сатысы – mіxtіo. Араластыру – күрделі ұнтақтар дайындаудың негізгі операциясы. Араластыру сатысының мақсаты – ұнтақтардың біртекті қоспасын алу.
Дозалау (мөлшерлеу) сатысы – dіvіsіo. Ұнтақтарды дозалау екі жолмен жүргізіледі: салмақ бойынша, көлем бойынша.
Ұнтақтарды орамдау және безендіру сатысы. Дозаланған ұнтақтар қағаз қапшаларда, қорапта, шыны, пластмасса және қаңылтыр құтыларда босатылады. Көптеген дозаланған ұнтақтар ақ тегіс қағаз капсулаларда босатылады. Олар қағаз парақтан 7,5х10 см өлшемде кесіліп дайындалады. Дәрілік заттардың қасиеттеріне байланысты қарапайым, балауызданған, парафинделген және пергаментті қағаздан кесілген капсулаларды қолданады.
Безендіру. Ұнтақтар белгіленуіне байланысты бекітілген негізгі этикетка үлгілерімен: «Ұнтақтар», «Ішуге» немесе «Сырт тәнге», сонымен бірге, дәрілік заттардың қасиеттеріне байланысты ескертпе этикеткалармен: «Жарықтан қорғалған жерде сақта», «Балаларға», «Абайлап қолдан!» және тағы басқалармен безендіріледі.
Ұнтақтардың сапасын бағалау. Ұнтақтардың сапасын бағалау технологиялық процестің әртүрлі кезеңдерінде жүргізіледі:
- алдынғы кезеңде (сыйымдылығын, өлшемін және т.б. тексеру);
- дайындау сатыларында (біркелкілігін, сусымалдығын, түсінің және иісінің ингредиенттерге сәйкестігін тексеру);
- дайын препараттың (органолептикалық бағалау, бөлшектің өлшемін анықтау, салмағынан ауытқуын және т.б. анықтау);
- босатар кезде бағалау (орамдалуының, безендірілуінің сәйкестігін), қатысты құжаттардың: жазбаша бақылау паспортының, рецепт көшірмесінің және т.б. дұрыс жазылуын тексеру.
Улы және күшті әсер ететін заттары бар ұнтақтар технологиясы
Құрамында улы немесе күшті әсер ететін заттары бар рецептілерді қабылдаған кезде, фармацевт пациенттің жасын ескере отырып, жазылған ингредиенттердің сыйымдылығын, дозасының дұрыстығын тексеріп, улы заттардың астын қызыл қарындашпен сызуы керек. Есірткі және естен тандыратын дәрілік заттарға рецептіні мемлекеттік денсаулық сақтау ұйымдарында жұмыс істейтін дәрігерлерге жазуға рұқсат етіледі. Улы және есірткі дәрілік заттардың атаулары рецептіде бірінші кезекте, әрі қарай басқа дәрілер жазылады. Рецептіге денсаулық сақтау ұйымының басқарушысы немесе оның орынбасары қол қойып, денсаулық сақтау ұйымының (елтаңба) мөрімен расталады.. Рецептіде улы және күшті әсер ететін дәрілік заттардың дозасы жоғары реттік дозадан жоғары мөлшерде жазылса, дәрігер ол дозаны жазумен жазып леп белгісін қоюы тиіс. Дұрыс рәсімделмеген рецептімен дәрі босатылмайды. Дәрілік түрдің құрамына кіретін улы және есірткі заттарды фармацевт-технолог өлшеп беріледі, содан соң, штанглас тез арада сақталатын шкафқа қайта салынуы тиіс. Дайын дәрілік түр безендіріліп, сүргіленеді және босатқанға дейін жабылатын шкафта сақталады. Рецептідегі улы, есірткі және күшті әсер ететін заттарды басқа ингредиенттерден бөлек босатуға болмайды. Егер дәрігер рецептіде улы, есірткі немесе күшті әсер ететін дәрілік заттардың дозасы, арнайы тиісті рәсімделусіз, жоғары реттік дозасынан артық мөлшерде көрсетілсе, онда фармацевт нормативті құжатта жоғары реттік дозасы деп белгіленген дозаның 50% мөлшерінде босата алады Құрамында улы, есіркі заттары бар дәрілерді дәріханадан босатқанда науқасқа рецепт орнына сигнатура ( рецепт көшірмесі) беріледі.
Тритурация (латын сөзінен trіturatіo – ысқылау) алдын-ала улы немесе күшті әсер ететін заттардың сүт қантымен 1:10, 1:100 қатынасында дайындалған қоспасы. 1:10 қатынасы – мұнда тритурация құрамына 1 г улы немесе күшті әсер ететін зат және 9 г сүт қанты кіреді, ал 1:100 – 1 г улы немесе күшті әсер ететін зат және 99 г сүт қанты болады. Тиритурацияны қолдану улы және күшті әсер ететін дәрілік заттардың дәл дозалануы үшін қолданады, себебі 0,05 г аз мөлшердегі затты жоғары дәлдікпен қол таразымен өлшеу мүмкін емес.
Тритурацияда толықтырғыш ретінде жиі сүт қанты қолданылады, себебі, ол гигроскопты емес, басқа заттармен салыстырғанда, химиялық және фармакологиялық индифферентті: иіссіз, тәтті дәмді, уытты емес. Сүт көптеген улы заттардың (алкалоидтардың) тығыздығына жақын, бұл белгілі дәрежеде қоспаның қатпарланып кетуіне жол бермейді.
Егер улы заттардың тәуліктік дозасы миллиграммен немесе миллиграммнан төмен мөлшерде берілсе, онда тритурация 1:100 қатынасында дайындалады; егер тәуліктік дозасы сантиграммен берілсе – тритурация 1:10 қатынасында дайындалады. Тритурацияны қатпарланып кетуден сақтау үшін оны кіші штангласта сақтайды және әр 15 күн сайын келіде араластырып отырады.

5. Сұйық дәрілік қалыптар. Анықтамасы. Жіктелуі. Сипаттамасы. Тазартылған су. Талаптар. Суды дайындау. Дәріхана жағдайында тазартылған суды алу. Сапасын бақылау. Сақтау. Құрал-жабдықтар.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   36




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет