І бөлім. Халық ауыз әдебиеті үлгілері 02. 09. 2013 ж. №1. Сабақтың тақырыбы

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 29.04.2014 ж

1. 
   Оқушыны Жамбыл Жабаевтың «Балама хат» атты өлеңін мәнерлеп, түсініп оқуға үйрету, өлеңнің өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау,
   
2. 
   Жамбыл Жабаев атамыз Алғадай деген баласына жазған хатымен танысамыз;
   
3. 
   өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
   

Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді, Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

Бородиноға кімдер келді? Әңгімені баяндап отырған кім?

Ол Төлегенге не берді?

Төлеген Тоқтаров жөнінде жолдастарының пікірі қандай еді?

2.Жаңа сабаққа даярлық.

Суреттер топтамасымен жұмыс. Жамбыл ата туралы не білесің?
Ү. Жаңа сабақ:
кіріспе.

Жамбыл Жабаев – қазақ поэзиясының алыбы атанған ақын. Ол айтыс ақыны ретінде халық арасында кеңінен танылған сөз шебері.
Бүгінгі сабақта Жамбыл Жабаевтың «Балама хат» атты өлеңін мәнерлеп оқып көрелік.
Оқулықпен жұмыс. Өлеңді мәнерлеп оқу, жалғастырып, өз тілінде түсіндіруі.

3. Жамбыл ата соғыстағы баласына хатты қай кезде жазған?

Хатта не туралы жазған?
ҮІ.Түсінгендерін тексеру:
Өлеңдегі Жамбыл атаған Саурық, Сұраншы батырлар туралы не білесің? Жамбылдың жау, жауыз, залым, дұшпан деп отырғаны кімдер? Автордың бұл сөздерінен нені байқауға болады?
ҮІІ. Қорыту.

Бүгінгі сабақта кім жайлы білдік?

Өлеңнің мазмұнын өз сөзіңмен әңгімелеп айтып көр.
ҮІІІ. Үйге тапсырма:
1. түсініп оқу, әңгімелеу.
2 . бағалау.

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 29.04.2014 ж

1. 
   Оқушыны Тұрдыбек Алшынбаевтың «Жақия» атты әңгімесін түсініп оқуға үйрету, өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау,
   
2. 
   Жолымтайдың атасының әңгімелеуі арқылы сұм соғыстағы болған жағдаймен таныстыру;
   
3. 
   өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
   

Сабаққа әзірлік.

Сабағымыз басталды, балаларға пайдалы. Бәрін ұғып алыңдар, ссбаққа зер салыңдар.
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

1. 
   Жамбыл ата соғыстағы баласына хатты қай кезде жазған?
   
2. 
   Хатта не туралы жазған?
   
3. 
   Өлеңдегі Жамбыл атаған Саурық, Сұраншы батырлар туралы не білесің
   
4. 
   ? Жамбылдың жау, жауыз, залым, дұшпан деп отырғаны кімдер?
   
5. 
   Автордың бұл сөздерінен нені байқауға болады?
   

Өлеңнің мазмұнын өз сөзіңмен әңгімелеп айтып көр.

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2. Жаңа сабаққа даярлық. Соғыс жайлы не білесің? Аулыңда соғысқа барған батырлар бар ма?
Ү. Жаңа сабақ:
кіріспе. Тұрдыбек Алшынбаевтың «Жақия» атты әңгімесін түсініп оқып, Жолымтайдың атасының әңгімелеуі арқылы сұм соғыстағы болған Жақияның ерлігімен танысайық. Оқулықпен жұмыс. Түсініп, жалғастырып оқу. Бөліктерге бөліп әңгімелеу.

4. 
   Екінші дүниежүзілік соғыс туралы не білесің?
   
5. 
   Әңгіме жау ұшақтары мен танкілерін неге теңеген?
   

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 30.04.2014 ж

1. 
   Оқушылардың «Туған өлкем - тұғырым» атты бөлімінен алған білімін тұжырымдау, ой қорытындысын жасау арқылы баланың ойын нақтылау, өздігінен ізденіп жұмыс істеуге баулу,
   
2. 
   жазбаша байланыстырып сөйлеуге, жазбаша тілін қалыптастыру, мәтіннің мазмұнын, негізгі кезеңдерін қалдырмай жазуға үйрету;
   
3. 
   логикалық ойлау қабілетін, есте сақтау, зейінін жетілдіру.
   

Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын, Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімд Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз. Бүгін «Білгенімізді қайталаймыз!» деген мақсатпен жұмыс істейміз.

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2. Жаңа сабаққа даярлық. Балалар, біз қандай бөлімді оқып аяқтадық? Онда не жайлы білдік? Кімдермен таныстық? Өзімізге қандай әсер алдық?
ІҮ. Қайталау. Әр оқушы жеке жұмыс парағымен істейді.

1. 
   Көктем туралы жазылған бір өлең жатқа айтып бер.
   
2. 
   Екі өлеңнен келтірілген шатасқан шумақтарды ұйқасына, мазмұнына қарап ретке келтіріп жазып шық. Тақырыптарын анықта.
   
3. 
   
   

Бастады той думанын жазық дала,

Құлпырды да жетілді

Күркіреп жатыр тулап сай мен сала.

Барлық дала өртеніп

Малшылыр өрісінен қозы терсе,

Бара жатқан секілді.

Мәз боп жүр соны тасып бір топ бала.

4. 
   « Әттең мен неге бармадым екен сонда» деген баяғы үнсіз өкініш арнасын бұзған өзендей лықсып шыққан еді» деген үзінді қай шығармадан алынған?
   

Ә). Ж. Аймауытов. Қараторғай.

Б). Ә. Кекілбай. Тасбақаның шөбі.

4. Берілген анықтаманы аяқтап жаз.

6. 
   Берілген үзінді қай шығармадан алынған?
   

А). Шығыс шынары . Ә: Нұрмаханова. Б). Балама хат. Ж.Жабаев.

2. Мұғалімнің мәтінді дауыстап оқуы; Оның негізгі бөлімдерін кідіріс жасап оқуы; Мазмұны бойынша сұрақ қою арқылы оқушылардың түсінгенін анықтау; содан кейін мәтінді қайталап оқу. Жоспар құру. Міндетті түрде жазуға тиісті тірек сөздер мен сөз тіркестерін тақтаға жазып қою; түсініксіз сөздерді тақтаға жазып қою.( міндетті түрде істелетін жұмыстар).

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 05.05.2014 ж

Тақырыбы: Атадан қалған тұяқ. Шыңғыс Айтматов.

(Аударған Қалтай Мұхамеджанов)
Мақсаты:

1. 
   Оқушыны «Әлем әдебиеті үлгілері» атты тараумен таныстыра отырып, ондағы Шыңғыс Айтматовтың «Атадан қалған тұяқ» атты әңгімесін түсініп оқуға үйрету,
   
2. 
   әңгіменің өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау, Жиһангүлдің баласы Әуелбектің соғыс кезіндегі өмірімен таныстыру;
   
3. 
   өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
   

Барлығы: Күн жарығын алақанға саламын,

Жүрегіме басып ұстай қаламын.

Ізгі әрі нәзік, жарық, мейірімді,

Болып кетер сонда дереу жан-жағым.

-Міне, жүрегіміздегі осындай жылумен сабағымызды бастаймыз.

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2.Жаңа сабаққа даярлық. Балалар, сендер 4 класта қазақ әдебиеті үлгілерін оқумен қатар, әлем халықтары әдебиетінің үлгілерімен танысуды жалғастыра бересіңдер.

Әлемде әр түрлі халық өмір сүретінін білесіңдер. Соның ішінде орыс, қырғыз, қалмақ, итальян, ағылшын елдерінің атақты жазушыларының қызықты да көркем шығармалары сендердің оқуларыңа ұсынылып отыр.

2. Оқулықпен жұмыс. Әңгімені түсініп, жалғастырып оқу. Әуелбектің кинодағы «әкесін» көрген кездегі көңіл күйін, әкесі жөніндегі ішкі ойын білдіретін жолдарды тауып оқы.

3. Сөздік жұмыс.

Қыстақ – ауылды жердегі елді мекен.

Қашар – мал қамайтын қора.

Қырқым, қырықтық – қойдың жүнін жаппай қырқу науқаны.

Жағасы жайлау, төбесі қыстау – уайым – қайғысыз тіршілік.

Домбығып – ісініп.
ІҮ.Түсінгендерін тексеру:

Әңгімедегі басты кейіпкер кім?( Әуелбек). Әуелбек үшін кино қай сөзден кейін оның әкесі туралы киноға айналды? (- Әне, анау жүрген сенің әкең, - деді ...). Ол неге сонша қуанды деп ойлайсың? Әуелбектің қуануы саған қандай сезім туғызды?

1. Жүн қырқу маусымы басталғанда.

2. Көшпелі киноның келуі.

3. Әуелбектің алғашқы әкесін көруі.

4. Әуелбектің қуанышы.

5. Әуелбектің атадан қалған жалғыз тұяқ екенін сезінуі

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 06.05.2014 ж

1. 
   Оқушыны түріктің белгілі ақыны және жазушысы Назым Хикметтің «Үш жігіт туралы хикая» атты әңгімесін дұрыс, түсініп, жалғастырып оқу,
   
2. 
   әңгіменің өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау, өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
   

1. 
   Әңгімедегі басты кейіпкер кім?( Әуелбек).
   
2. 
   Әуелбек үшін кино қай сөзден кейін оның әкесі туралы киноға айналды? (- Әне, анау жүрген сенің әкең, - деді ...).
   
3. 
   Ол неге сонша қуанды деп ойлайсың? Әуелбектің қуануы саған қандай сезім туғызды?
   

Назым Хикмет –түріктің белгілі ақыны әрі жазушысы және қоғам қайраткері. Оның балаларға арнап жазған шығармалары да көп. Солардың бірі – «Үш жігіт туралы хикая».

2. Мына мақалдарды толықтырып жаз. Жоғарыдағы ертегі мазмұнына сәйкес келетін мақалды тап.

1. 
   Іздеген жетер мұратқа.
   
2. 
   Жан қиналмай, жұмыс бітпес,
   

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 08.05.2014 ж

1. 
   Оқушыны орыстың ұлы жазушысы Лев Толстойдың «Акула» атты әңгімесін дұрыс, түсініп, жалғастырып оқу, әңгіменің өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау,
   
2. 
   адамгершілікке тәрбиелеу, өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
   

1. 
   Әңгімедегі үш жігіт қайда тұрушы еді? Олар неге ұқсас бопты? Олар не іздеген?
   
2. 
   Ертедегі Өлместің тасын іздеп шаршағанбірінші және екінші жігіттің көрген қиындығын айт. Ондағы салыстыруды ата.
   

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2.Жаңа сабаққа даярлық. Балалар, сендер «Акула» туралы не білесіңдер?
Ү. Жаңа сабақ:
кіріспе.

Лев Толстой – орыстың ұлы жазушысы. Ол «Әліппе» және басқа да оқулықтар жазған. Оның әлемге әйгілі «Соғыс және бейбітшілік» атты романы, балаларға арнап жазған көптегенәңгімелері бар. түріктің белгілі ақыны және жазушысы Назым Хикметтің «Үш жігіт туралы хикая» атты әңгімесін дұрыс, түсініп, жалғастырып оқып көрелік.

Акула қандай жануар? Сен оны көрдің бе? Ол жайлы не білесің?

Егер сен сол екі баланың орнында болсаң не істер едің?
ҮІІІ. Үйге тапсырма: 1. түсініп оқу, әңгімелеу, суретін салу. 2. Бағалау.

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 12.05.2014 ж

1. 
   Оқушыны Иван Крыловтың «Ат пен есек» атты өлеңін мәнерлеп, түсініп оқуға үйрету,
   
2. 
   өлеңнің өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау, досына уақтылы көмек көрсетпей, соңында өзі азап шеккен аттың мүшкіл хәлімен таныстыра отырып, баланы адамгершілікке тәрбиелеу,
   
3. 
   өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
   

Капитан не деп айғайлады?

Екі бала не істеп жүр еді?

Балалар ашық теңізде жүзіп жүрген кезде кемедегілер акуланы көріп қандай кійге түседі?

Балалар қалай аман қалады?
ІІІ. Үй тапсырмасын пысықтау:
Сенің ойың? Акула қандай жануар? Сен оны көрдің бе? Ол жайлы не білесің? Егер сен сол екі баланың орнында болсаң не істер едің?
ІҮ. Мақсат қою кезеңі:

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2.Жаңа сабаққа даярлық.

Ат, есек деген жануарларды көргенің бар ма?

Олар қадай жануарлар? Адамға қандай пайдасы бар?
Ү. Жаңа сабақ:
кіріспе. Орыс халқының мысалшы жазушысы Иван Крыловтың «Ат пен есек» атты өлеңін мәнерлеп, түсініп оқып көрелік. Есек атқа қандай өтініш айтады? Ат өзінің істеген қылығына неге өкінді? Мысалдан қандай ой түюге болады?
ҮІ.Түсінгендерін тексеру:
1. Өлеңнен Есектің сөзін тауып, мазмұнына сәйкес ырғақпен оқы.

2. Шығарманың мысалға жататынын дәлелде. (Мысал дегеніміз не? Есіңе түсір.).

Бүгінгі сабақта не жайлы өттік?

Ат пен Есек қандай адамдардың рөлінде деп ойлайсың? Біздің арамызда осындай адамдар болуы мүмкін бе?
ҮІІІ. Үйге тапсырма:
1. түсініп оқу, әңгімелеу.

2. Бағалау.

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 13.05.2014 ж

(Аударған Оспанхан Әубәкіров)

1. 
   Оқушыны Эрих Распенің «Жарты ат», «Балық құрсағында» қияли әңгімесін түсініп оқуға үйрету, өлеңнің өзекті түйінді ойын ашуға жағдай жасау,
   
2. 
   қиалдағы аттың екіге бөлініп қалуы, балықтың ішінде еркін әрлі – бері жүруі, яғни қиялдан шыққан әңгімесі арқылы баланы қиялдай білуге баулу,
   
3. 
   өз бетінше шығармашылықпен жұмыс істеуге баули отырып, байланыстырып сөйлеуін, шығармашылық ойлауын дамыту.
   

- Балалар, терезеге қараңдаршы. Далада күн сәулесі жарқырап тұр. Бізге сәулесін шашып тұр. Сәуле сендердің тұла бойларыңа тарап, жандарыңды жадыратып тұр.

- Кәне, айналамызға жылу сыйлайық, жүздеріңнен күннің көзіндей күлкі кетпесін
ІІ. Үй тапсырмасын сұрау:

1. Есек атқа қандай өтініш айтады?

Ат өзінің істеген қылығына неге өкінді? Мысалдан қандай ой түюге болады?

1. Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2.Жаңа сабаққа даярлық.

Ү. Жаңа сабақ:

кіріспе. Эрих Распе – неміс жазушысы. Ол ХҮІІІ ғасырда өмір сүрген. Жазушы өзінің ғажайып әңгімелерін Мюнхаузен деген әзілкеш адамның басынан кешкен оқиғалары негізінде жазып шыққан. Оның әңгімелері таңғажайып оқиғаларға толы.

- Атыңыздың жартысы сол жерде жайылып жүр, - дейді сарбазым.

- ... Соқ өтірікті! Сенбесеңдер, төмендегі әңгімені оқып көріңдер.

Оқулықпен жұмыс. Әңгімелерді түсініп жалғастырып оқу.

Мюнхаузеннің хикаялары мен қазақтың халық шығармасы «Қырық өтіріктің» таңғажайып қызықтарды кесте бойынша жазып, салыстыр. Не байқағаныңды айт.

ІҮ тоқсан Ана тілі 4-сынып 14.05.2014 ж

(Ғажайып жаңбыр, Шоколадтан салынған жол, Алисаның арманы)

1. 
   Оқушыны итальян жазушысы Джанни Родаридің «Телефонмен айтылған ертегілер» атты қызықты шығармаларынан «Ғажайып жаңбыр», «Шоколадтан салынған жол», «Алисаның арманы» алынған қызықты оқиғаларды түсініп оқуға үйрету,
   
2. 
   байланыстырып сөйлеуін, тіл байлығын жетілдіру дамыту.
   

Мюнхаузеннің хикаялары мен қазақтың халық шығармасы «Қырық өтіріктің» арасында ұқсастық бар ма?

1.Сабақтың мақсатын, тақырыбын хабарлау.

2.Жаңа сабаққа даярлық.
Ү. Жаңа сабақ:

кіріспе.

Джанни родари – итальян жазушысы. Родаридің балаларға арналған «Чиполлиноның бастан кешкендері», «Телефонмен айтылған ертегілер» атты қызықты шығармаларымен танысайық. 2. Оқулықпен жұмыс. Кластағы оқушыларды үш топқа бөліп, үш тақырыпты жеке әр қайсысы оқып, іштерінен бір оқушы шығып әңгімелеуі керек. Пьомбиноға қандай жаңбыр жауды? Кәмпиттен жауған жаңбырды көргенде балалар не істеді? Алиса туралы ертегіні оқып отырған кезде сен нені армандадың? Алисаның ішкі ойын тауып оқы.