Жалпы орта бiлiм беретiн мектептердi¤
жүктеу/скачать 0,7 Mb. Pdf көрінісі
|
Қазақ тілі 7сынып
- Бұл бет үшін навигация:
- § 9. СЫН ЕСIМНI¤ ШЫРАЙЛАРЫ
| ? !
39–жаттыІу. М±тiндi кµшiрiп жазып, жiктеулi сµздер ³ай жа³та т¾рІандыІын бай³аґдар. Ї л г i : б±рiмiз ºмтыламыз: – мыз (I жа³, кµпше) НаІыз кµктем. Мектеп алдындаІы жалІыз тїп µрiк аІашы да т±ушеленген. Їзiлiс сайын б±рiмiз далаІа ¾мтыламыз да о³ытушылардыґ кµздерiн ала бере, µрiк б¾та³тарына асыламыз. Мен де тiк секiрiп, ендi Іана µрiк б¾та³тарына жеткенiмде, бiреу шалІайымнан тарт- ты. Б¾та³ты ³оя бердiм де, ашумен б¾рыла ³арадым. Алдымда Ж¾лдыз т¾р. Јолында бiр уыс т±уше. Јысы³ кµздерi жалындай жанып, жанары мµлдiрей: – Не ³ыласыґ, сол жаман балдарІа ³осылып? М±, ал! – дедi де, Ж¾лдыз маІан бiр уыс т±уше ¾затты. ( ¡. Я³убов .) Пысы³тау їшiн сѕра³тар. 1. Зат есiмнiґ тїрле ну жїйесiнде жалІаулар дыґ орны ³андай? 2. Кµптiк, септiк, т±уелдiк жалІауларын не себептi зат есiмнiґ тїрле- ну жїйесiнiґ кµрсеткiшi деймiз? 3. Кµптiк жалІаудыґ маІына сы мен ³ызметi ³андай? 4. Оґаша ж±не орта³ т±уел деу дегенiмiз не? 5. Септiк жалІаулар їндестiк заґына бай ланыс ты ³алай тїрленiп келедi? 6. Зат есiмнiґ жiкте луiндегi ерекшелiк неде? 7. Зат есiмдердiґ т±уел дену, сеп телу, жiкте лу їлгiсiн жазыґдар. § 9. СЫН ЕСIМНI¤ ШЫРАЙЛАРЫ Заттыœ сынды³ белгiлерi бiр д±режеде бола бермейдi. Мысалы: а³ деген тїстiґ µзi µз iшiнде а³шыл, аІыра³, µте а³ болып келедi. Сол сия³ты ащы деген д±мнiґ ащыра³, аш³ылтым, ащылау, ап- ащы , тым ащы деген ерекшелiктерi бар. Бiр сынныґ осындай тїрлiше болуы µзара салыстыру ар³ылы аны³талады. Бiр тїрлi сынныґ ±р ³илы д±режеде болатынын бiлдiретiн сын есiм тїрлерi шырай деп аталады. Сын есiмнiґ тµрт тїрлi шырайы бар: жай шырай, салыстырмалы шырай, кїшейтпелi шырай ж±не асыр- малы шырай. |