Syllabus пәннің атауы Психологияны оқыту әдістемесі 6B01101 «Педагогика және психология»
Тақырып: Психологиядағы оқыту теориясының ұғымы, әрекеттік тұрғыдан оқыту мәселесі. Сағат саны: 1 Мақсаты
жүктеу/скачать 0,78 Mb.
|
Психологияны окыту адистемеси (1)
СРС-ОЗ-2курс-2014-каз, Сборник стартовых диктантов (1), Дәріс 11, Жексенов Нурберген 6 апта, ФИЗИКА кантекст
- Бұл бет үшін навигация:
- Дәрістің мазмұны 1. Оқытудың мәні, құрылымы. 2. Оқытудың қозғаушы күштері. Оқыту теориясы
- Бірінші қорытынды.
- Екінші қорытынды.
| Тақырып: Психологиядағы оқыту теориясының ұғымы, әрекеттік тұрғыдан оқыту мәселесі.
Сағат саны: 1 Мақсаты: Психологиядағы оқыту теориясының ұғымын қарастыру, әрекеттік тұрғыдан оқытуды сипаттау. Дәрістің мазмұны 1. Оқытудың мәні, құрылымы. 2. Оқытудың қозғаушы күштері. Оқыту теориясы- педагогикалық-психологиялық бөлімі, мұғалім мен оқушының өзара әрекетін тиімділігінің психологиялық жағдайын теориялық және экспериментальды зерттейді. Оқыту-мұғалім мен оқушы іс-әрекетін қамтитын екіжақты процесс. Оқытуды екі өзара байланысқан іс-әрекеті ретінде қарастырады-оқыту және оқу. Оқу іс-әрекеті субъектінің жоғарғы квалификациялы маман ретінде қалыптасуына бағытталса, оқыту іс-әрекетін студенттердің квалификациялы маман болуына рационалды жолдарын іздестіретін мұғалім іс-әрекетімен байланысты. Оқытудың психологиялық теориясы отандық психологияда 30 жылдың басында қалыптасып, Л.С. Выготский алғаш рет оқытумен дамудың, қатынасын құрастырды. Оқыту дамудан бұрын жүріп, оны алға бастыру керек. Л.С. Выготский енгізген «Жақын аралық даму зонасы» соны ашады: бала ересектердің көмегі арқылы өзі бұрын өз бетімен істей алмаған істерді орындайды, яғни оны психологиялық дамуы оқу арқылы алға қадам жасайды. Оқу сәтіне дейінгі балада болатын мүмкіндік пен қабілеттерді Л.С. Выготский «Өзекті даму зонасы» деп атадыгн. Содан бері оқытудың заңдылықтары психология дамуының заңдылықтарымен оқу және даму теориясының бірлігі ретінде жүзеге асып келеді. Оқыту мен дамуды бірбірінен бөлуге болмайды. «Даму тек оқу мен үйрену болғанда ғана болады» деп П.Я. Гальперин және Д.В. Эльконин даму мен оқуды бөлек қарастырған Жан Пиажіге қарсы көзқарасты екенін білдірген. Оқу- студент пен оқытушының өзара әрекеті, ал даму-тек оқитын адамның дамуы болып, есептейтін олардың арасында айырмашылықтар бар. Жақсы оқуда сәтті даму болады, бірақ нашар оқыту да дамуда өз ізін салып кетеді. Сондықтан «Жақсы» оқыту болу үшін оқыту процесінің басынан тұлға дамуына бағытталуы тиіс. Осыдан келе оқыту теориясының негізгі жағдайын көрсетуге болады. Ең алдымен тағы да Л.С. Выготскийдін теориялық негізін қарастырып кетуге болады, яғни оқыту дамудан бұрын жүреді «дамудын аяқталған цикліне бағытталған оқыту бала даму көзғарасынан келгенде еш іс-әрекет болмай қалады». Осы теориялық идеяны Л.С. Выготскийдің мектебі негізделеді. Осы тезистан екі негізгі қорытындыны шығаруға болоды. Бірінші қорытынды. Дамуында бар деңгейде оқыту нәтижелі болмайды. Бұл яғни қол жетерлік принципіне бағынады. Бірақ оқытудың тиімділігін жетістігінің себебі осында. Күман зерттеуде бекітілді. Екінші қорытынды. Даму оқытуға тәуелді болғандықтан тек ғылыми білімді игеруге бағытталуы емес тұлғаның жалпы ақыл-ойлық дамуына бағыталуы керек. Содан кейін оқыту теориясы осы проблемалардың айналасында дамыды. Ал зерттеудің орталығы болып оқуды игерудің тиімділігі қарастырылды. Сонымен қатар білімді игеруді зерттеудің жеке сәттері болып есептелгендіктен оқыту мен даму түрлі интенсивтілікте дамыды. Мыс: білімді игеру бір жағынан ойлаудың дамуының негізі болса, екінші жағынан ойлау процесінсіз білімді игеру мүмкін емес деп П.П Блонский ой тастаған. Д.Б. Эльконин мен В.В. Давыдов теориялық ойлаудың дамуы негізі ретінде теориялық білімді игеру шешуші роль атқарды және білім мазмұнын өзгерту арқылы оқудың тиімділігін арттыруға талпынды. Ал басқалары оқыту әдістерін жоғарылатуға Л.В. Занков, Б.Г. Ананьев, А.А. Люблинская және т.б. ақыл-ой іс-әрекетінің тәсілдерін өзгертуге Н.А. Менчинская, Д.Н. Богоявленский, Е.Н. Кабанова Лишер т.б. талпынды. Көптеген зерттеулер бойынша ақыл-ой әрекетін қалыптастыруға негізделген әдістер өзіндік әсері бар екенін көрсетті. П.Я. Гальперин, Н.Ф. Талызина және т.б. Соныменбірге мәселелік оқыту теориясы Г.В.Кудрявцев, А.М. Матюшкин өз әсерін көрскетті. 60 жылдары Д.Б. Эльконин, В.В. Давыдов, Л.В. Занков, Ш.А. Аманашвели орта және бастапқы білім беру аймағында дамыта оқыту проблемасына көптеген зерттеу материалдарын жинады. Зерттеулер оқыту ақыл-ой дамуына жүргізуші рольді атқаратынын негізге алып дамыта оқыту теориясын құруға экспериментальды бекітуге мүмкіндік берді. Қазіргі белгілі «Эльконин мен Давыдовтың дамыта оқыту жүйесі» теориясына сәйкес бастауыш сыныптың мазмунын теориялық білім, әдісі-біріккен оқу іс- әрекетін ұйымдастыру, ал жемісі ретінде-психологиялық жаңа білімнің дамуы. Көп жылдар бойы жасалған зерттеулер В.В. Давыдовтың «Дамыта оқыту теориясын» монографиясында көрініс тапты. (М,1996). Жалпы мектептің практика ғылымдардың дамыта оқытудың негізгі компоненттері туралы гипотезасын бекітті. Дамыта оқыту жүйесімен оқылған сыныптардың 80% жоғары көрсеткіш көрсетті, 20% оқу деңгейінің қалыптасқанын және дәстүрлі оқытудан төмен емес деңгейде көрсетті. Ерте орта мектепте теориядлық білім мазмұнына кірсе, ЖОО-да ол алдынала игерген болып келеді. Ал әдісінек келсек, интерактивті белсенді әдістерді кеңейтуге тырысты. Ал ЖОО-ң оқытуындағы жемістілігі жоғары квалифекациялы маман болуы тиіс, интеллектісі мен адамгершілігі жоғары орында болуы міндетті. Өзін-өзі тексеру сұрақтары: Оқытудың қозғаушы күштерін сипаттаңыз? П.Я.Гальперин концепциясында оқу әрекеті қалай сипатталған? № 4 дәріс жүктеу/скачать 0,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|