Қазақстан Республикасының білім және ғылым Министрлігі «Өрлеу» біліктілікті арттыру ұлттық орталығы» АҚ филиалы Қостанай облысы бойынша ПҚ баи

Жиырма - ......................... , отыз бір - .................. ................... , тоғыз - ......................... .

Алты - ............................. , елу екі - .................... .................... , отыз - ........................... .
4-тапсырма: Дара және күрделі сан есімдерді топтап жаз: қырық , он бес , алпыс , тоқсан,

Отыз алты, жүз жиырма бес , екі жүз , сексен, мың , бір жүз, жетпіс жеті, қырық.

1.Бір жылда неше ай бар?

2.Бір тәулікте неше сағат бар ?

3.Бір ғасырда қанша жыл бар ?

1.Сан есім дегеніміз не ?

2.Сан есімнің қандай түрлері бар ?

3.Сан есім сөздеріне қандай сұрақтар қойылады?

4.Есептік, реттік сан есім дегеніміз не ?

5.Дара және күрделі сан есім дегеніміз не ?

2.Дара және күрделі сан есімдер туралы түсінік беру.

3.Шығармашылыққа ,тапсырмалар орындауға үйрету.

Сабақтың көрнекілігі:Сын есім тақырыбына көрнекіліктер,тапсырмалар.

Сабақтың әдіс-тәсілдері:сұрақ-жауап,тапсырма орындау.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі

1.Оқушылардың сабаққа әзірлігін бақылау.

2.Өтілетін сабақ туралы түсінік беру.

САН ЕСІМ ТҮРЛЕРІ

20 , 10, 5 , 25 , 100 , 90 , 8, 186 , 200 .

Жиырма тоғыз, сексен , алты , жүз жиырма бес, елу, он сегіз ,қырық, алпыс жеті, отыз,он екі.

Дара сан есімдер: ................................................................................................................................

Күрделі сан есімдер: ............................................................................................................................

Талып қалды қолымыз. Жинап алық күш.

Жиырма - ............................ ...................... қырық - ........................ ......................

Отыз - ................................ ...................... сексен- ......................... ........................

Жүз - ................................. ......................... тоқсан - ......................... ......................

1.Сан есім дегеніміз не ?

2.Сан есімнің қандай түрлері бар?

3.Дара және күрделі сан есімдер дегеніміз не?

2.Сан есім туралы білімдерін дамыту .

3.Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту .

Сабақтың көрнекілігі:Сан есім тақырыбына арналған екі нұсқада тест тапсырмалары.

Сабақтың әдіс-тәсілдері:Оқушы білімін тексеру.

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі.2.тапсырмалар . 3.Тест жұмыстарын алу.

1тапсырма

Дара сын есімдер:

Күрделі сын есімдер:

Топтастыру стратегиясын қолдану .

Бір үйдің отыз екі баласы бар.Балта ұстаған екі баласы .Төрде отырған апасы бар.

Жұмбақтың шешуін табу .

Сан есімдерді теріп жаз.

1.Заттың санын білдіретін сөз табы қалай аталады ?

а) зат есім ә) сан есім б) сын есім в) етістік
2.Сан есімге қандай сұрақтар қойылады ?

а) кім?не? ә) қандай?қай? б) қанша?неше?нешінші? в) не істеді ?

а) қарағай ә) оқушы б) өнерлі в) қырық

а) жүз ә) жүр б) ол в) бала

а) он бес ә) жүз отыз б) жиырма в) елу алты

а) есептік ә) дара б) реттік в) күрделі

7.Күрделі сан есімді белгіле

а) тоқсан ә) он бір б) елу в) мың

а) жиырма - .....................................

ә) жеті - .......................................

б) отыз - ......................................

в) алты - .....................................
9.Реттік сан есімнің сұрақтарын белгіле

а) неше? ә) нешінші? б) қанша? в) нешеу?

а) ағаш күрек ә) күміс қасық б) екі жолдас в) жібек жолы

а) бесеу ә) белбеу б) нешеу в) белгілеу

12.Көп нүктенің орнына керекті сан есімді қой

а) .................. оқушы ә) .............. сынып б) .............. кітап в) ............ үй

Батыр ............ рет өледі, қорқақ ............ рет өледі.

14.Реттік сан есімнің қосымшасын тап

а) -ау,-еу ә) -тан,-дан б) -ыншы,-інші в) – шы,-ші.

15.Тиісті сан есімді қой: Ер жігіттің ........ сөйлегені - өлгені.

а) екеу ә) екі б) бір в) мың

а) сынын білдіреді ә) санын білдіреді б) атын білдіреді в) қимылын білдіреді

а) қанша?неше? ә) кім?не? б) қандай?қай? в) не істеді?

а) оқушы ә) жиырма б) білімді в) мектеп

а) бір сөзден ә) есептік б) екі-үш сөзден жасалады в) реттік сан есім

а) жүз бір ә) мың б) бірінші в) екеу

а) отыз бес ә) тоқсан б) сексен тоғыз в) жиырма жеті

а) елуінші - ...........................................

ә) сексенінші - .........................................

б) бесінші - ........................................

в) алтыншы - ........................................
8.Реттік сан есімге қандай сұрақ қойылады?

а) қанша ? ә) неше ? б) нешінші? в) нешеу?

а) ........... сынып ә) ............алма б) ............ үй в) ............. бала

а)Елу жылда ел жаңа ә) еңбек-адамның екінші анасы. б)мың қосшыға бір басшы. в) жеті рет піш,бір рет кес.

а) Мен ................. сыныпта оқимын. б) Бір жылда ............... мезгіл болады.

ә) Бір сағатта ............. минут бар. в) ...............наурыз – Ұлыстың ұлы күні.

12.Реттік сан есімнің жалғауын белгіле:

а) шы, ші ә) ыншы, інші б) лар,лер в) ды,ді,ты.

13.Тиісті сан есімді қой:

Ел құлағы- ............ .

14.Көп нүктенің орнындағы сөзді тап. Сауле ............ партада отырады.

а ) бес ә ) төртінші б ) жиырма в ) бесеу
15.Көп нүктенің орнына сан есімді қой. Бір жылда .......... ...... бар.

а ) он бес ә ) төрт б ) жиырма төрт в ) он екі

1топ Көктем туралы 4 жол өлең құрастыру .

2топ Құстар суретіне сипаттама

3топАна туралы шығарма
Сабақтың тақырыбы:Етістік

Сабақтың мақсаты:1.Етістік туралы білімдерін қалыптастыру,дамыту.

2.Грамматикалық тапсырмаларды орындату

3.Шығармашылыққа,сауаттылыққа тәрбиелеу.

Сабақтың көрнекілігі:Етістікке арналған сызбалар,грамматикалық тапсырмалар.

Сабақтың әдіс-тәсілдері:Сұрақтарға жауап беру,грамматикалық тапсырмаларды орындау.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.

1.Сынып оқушыларының сабаққа әзірлігін бақылау.

2.Өтетін сабақ туралы түсінік беру.
1-тапсырма: Сөзжұмбақты шешу: Сандардың астынан сөз шығады: сандар: 5,8,1,3,9,10,14

1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15
І	А	С	О	Е	Д	И	Т	Т	І	Г	М	Ү	К	П

.

Шығатын сөз : ЕТІСТІК

Етістік туралы түсінік беру. Етістіктің сұрақтары, түрлері туралы қысқаша түсінік беру.
2-тапсырма «Кім жылдам?» ойыны. Тақтаға зат есім сөздері жазылады,оқушылар сол сөздердің қимылын білдіретін сөздерді жылдам ойлап жазу керек.

Көгершін ........................... . Маса ............................... .

Сиыр ................................ . Жаңбыр ........................... .

Оқушы .............................. . Күн ................................... .

Кенет қарға көмілген жәндікті көзім шалып қалды.

Жол жиегіндегі бұталарға қарай ұмтылып барады.Мені көрген соң тіпті мазасызданды.

Тездетіп қуып жеттім.Оның құс екенін көргенде қайран қалдым.Әрең қозғалады.Бұл сұңқар- лар тобына жататын жыртқыш күйкентай.

Айгүл төртінші сыныпта .......................... . Анар апасына ............................... .

Анам құс фермасында жұмыс ......................... . Мен құстарға жем ............................ .

5-тапсырма:Етістіктің алдына қатысты зат есім сөздерін жазу.

...................... жазды. ............................. ойнады. ....................... жауды.

...................... күркіреді . ............................ жайылды. ........................ ұшты.

Қорытынды:Суреттер бойынша берілген зат есімдерге сөйлем құрастыру.Сөйлемдегі заттың қимылын білдіретін сөздерді табу.Сұрақтар қою.
Сабақты бекіту: Сабақты қорытындылауға арналған сұрақтар:
1.Етістік дегеніміз не ?

2.Етістіктерге қандай сұрақтар қойылады?

3.Етістіктің түрлері қандай ?


Сабақтың тақырыбы:Дара және күрделі етістіктер

Сабақтың мақсаты:1.Етістік туралы білімдерін одан әрі кеңейту,дамыту.

2.Етістіктің дара және күрделі түрлері туралы түсініктерін қалыптастыру.

3.Сауаттылыққа және грамматикалық тапсырмаларды өз бетінше орын-

дауға үйрету.

1.Оқушылардың сабаққа әзірлігін бақылау.

2.Өтілетін сабақ туралы түсінік беру.

ЕТІСТІКТІҢ ТҮРЛЕРІ

ДАРА ЕТІСТІК

КҮРДЕЛІ ЕТІСТІК

Бір сөзден тұрады.

Екі,үш немесе одан да көп сөзден тұрады


1-тапсырма:Дара етістіктерді күрделі етістіктерге айналдырып жазу.

ДАРА ЕТІСТІК КҮРДЕЛІ ЕТІСТІК

Оқыды оқып отыр

.................... ..................

.................... ..................

................... ..................

Барды. ..................... ...................

.................... ...................

(көмектесті, ойнады, келді сөздерін жазу )
2-тапсырма:1.Жұмбақтың шешімін тауып,етістікті табу,астын сызу.

Күні бойы тынбайды,

Өзі айлакер,өзі бір қу. (................................ )

Ызыңдап ән салады,

Лас жерлерге қонады. (................................. )

2.Дара етістіктерді күрделі етістіктерге айналдырып жазу.

3-тапсырма:Сөйлемді жалғастырып жазу.Көп нүктенің орнына етістіктерді қою.

Оқушылар жазда серуенге .......................... . Күзде шөптер сарғая ............................ .

Биыл астық орағы ерте .................................. . Оқушылар рет- ретімен сапқа ....................... .

Қорытынды:Сабақты бекітуге арналған сұрақтар:

1.Дара етістік дегеніміз не?

2.Негізгі етістік пен туынды етістіктердің жасалу жолдарын меңгерту.

3.Сауаттылыққа үйрету,грамматикалық тапсырмаларды орындату.

Сабақтың көрнекілігі:Етістіктің түрлері,грамматикалық тапсырмалар.

Сабақтың әдіс-тәсілдері:Грамматикалық тапсырмалар орындау,сұрақ-жауап әдісі

Сабақтың барысы: 1.Ұйымдастыру кезеңі.

1.Оқушылардың сабаққа әзірлігін бақылау.

2.Өтетін сабақ туралы түсінік беру.

ЕТІСТІК ТҮРЛЕРІ

НЕГІЗГІ ЕТІСТІК

КҮРДЕЛІ ЕТІСТІК


Түбір сөзден тұрады

Түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалады


1-тапсырма:Берілген сөздерді туынды етістікке айналдырып жаз.

Ем - ........................... ; арқан - ............................. .

Таза - ........................ ; шеге - ............................. .

Сабын- ....................... ; жаңа - .............................. .

Ойлан, жаз , биле ,оқы, емде , бар , серуенде , сабында , көр, тұр.

Негізгі етістіктер: ................................................................................................................................

Туынды етістіктер: ...............................................................................................................................

Алдымнан жел еседі. Үп-үлкен боп өседі.

Арқа.......... , бас.......... , көз........... , ара.......... , қап .......... , әсем............... , төр.............. .

Шегеле, ақылдас, көркемде , ойлан , өрнекте , жырла, сабында.

2.Етістіктің қандай түрлері бар ?

3.Туында етістік қалай жасалады
Сабақтың тақырыбы:Етістікті қайталауға арналған тапсырмалар

Сабақтың мақсаты:1.Етістік туралы алған білімдерін тексеру.

2.Етістік түрлерін ажырату,тапсырмалар орындауға үйрету.

3.Ойлау қабілеттерін дамыту,сауаттылыққа үйрету.

Сабақтың көрнекілігі:Етістік тақырыбына арналған екі нұсқадағы тест тапсырмалары

Сабақтың әдіс-тәсілдері:Оқушы білімдерін тексеру,өздік жұмыс.

Сабақтың барысы: І.Ұйымдастыру кезеңі.2. Шығармашылық тапсырмалар 3.Тест

жұмыстарын алу.

Етістікті қаншалықты меңгергендерін тексеру барысында Венн диогграмасын сызу.
1 тапсырма

Болымды	Етістік	Болымсыз

2 тапсырма

Перфокартамен жұмыс

Болымды етістікті болымсыз етістікке айналдыру .

Болымды		Болымсыз
Аш
Жап
Сөйле
Оқы
жаз

3тапсырма

Осы мақалдардағы алтау, төртеу, алтау, жетеу сөздері қай сөз табында тұр? Дәлелде.

Төртеу түгел болса, төбедегі келеді.

2. 
   Айла – алтау, ақыл – жетеу.
   

2. 
   Жұмбақтың шешуін тап:
   
3. 
   Бір нар бар су ішпейді, жем жемейді,
   
4. 
   Есіркеп ешбір адам же демейді.
   
5. 
   Жүз емес жануарға жүз адамға.
   
6. 
   Доғасын сымға сүйреп, жол жөндейді. ( ....)
   
7. 
   а) Заттың ... білдіретін сөздерді ... деп атаймыз.
   
8. 
   Сұрақтар...........................................................................................
   
9. 
   ә) Заттың ....................................... .білдіретін сөздерді ... дейміз.
   
10. 
    б) Заттың ........................................ білдіретін сөздерді ... дейміз
    
11. 
    в) Заттың ........................................ білдіретін сөздерді ... дейміз
    

1.Етістік дегеніміз нені білдіреді ?

а) заттың атын білдіреді ә) заттың қимылын білдіреді

б) заттың сынын білдіреді в) заттың санын білдіреді

а) қандай ? қай ? б) кім? не ?

ә) не істеді? қайтті ? в) қанша ? неше ?
3.Етістікті тап:

а) жазушы ә) жиырма б) жазды в) отыз бес

Еріді- .............; оқыды- ............. ; келді- ............ ; ойнады- .............. .

Шеге - ............ ; би - ............. ; ой - ............. ; жыр - ............... .

6.Сен оқыдың. Сөйлемдегі етістіктің жіктелуі қай жақта тұр.

а ) І жақ ә ) ІІ жақ б ) ІІІ жақ в ) көпше

а ) 3 ә ) 2 б ) 4 в) 5

8.Анар сабақ оқып отыр. Сөйлемдегі етістік қай шақта тұр?

а ) келер шақ ә) осы шақ б) өткен шақ в)жіктеліп тұр

а ) не істеп отырмын? ә) не істеймін ? б) не істедім ? в ) не істейсің ?

бар- ........... ; жаз - ............ ; жүгір - ............. ; айт - .............. .

Жина - ....... ........ ; тазала - ....... ..........; оқы - ......... ........ ; бар - ........... ......... .

а ) жеді ә) суарды б) жайылды в) шығады.

а ) оқыдым ә ) оқып отырмын б) барамын в) оқы

Далада жаңбыр ......... ........ . Мен анама ............. . Туған жерге ештеңе .............. .

15.Түбір сөзге жұрнақ жалғану арқылы жасалған етістік қалай аталады ?

а ) негізгі ә) дара б) туынды в ) күрделі.

а ) зат есім ә) етістік б) сан есім в) сын есім

а) қанша ? ә) қандай ? б) не істеді? қайтті? в) кім ? не ?

а) оқушылар ә) өнерпаз б) сексен в) көмектесті

Жазды - ...... ........ ; биледі - ....... ........ ; ұшты - ........ ........ ; жинады - ......... ......... .

Ірі - .......... ; ақ - ........... ; тұз - .......... ; ұсақ - ........... .

а) І жақ ә) ІІ жақ б) ІІІжақ в) көпше

.......... шақ ; ................. шақ ; .................. шақ .

а) осы шақ ә) келер шақ б) өткен шақ в) етістіктің жіктелуі

а) осы шақ ә) келер шақ б) өткен шақ в) күрделі етістік

Күл - ........... ; секір - ............ ; ойна - ........... ; бар - ........... .

Жина- ............ ; тазала - ............. ; оқы - ............ ; бар - ........... .

а) ұшты ә ) айқайлады б) секірді в) тұрды.

а) оқыдым ә) оқыдың б) оқыды в) оқы

Балалар сырғанақ ......... ........ . Асқар анасына .......................... .

а) жұрнақ арқылы ә) екі,үш сөзден құралған б) жалғау арқылы в) дара етістік

1.Болымды етістік дегеніміз не?

2.Болымсыз етістіктегеніміз не ? Мысалдар келтіру.

3.Туынды ,негізгі етістік дегеніміз не ? Мысалдар келтіру.

2.Тапсырмалар орындату арқылы есімдік сөздерін табу,ажырату.

3.Оқушылардың ойлау қабілеттерін дамыту.

Сабақтың көрнекілігі:Есімдік түрлері,сызбалар,грамматикалық тапсырмалар

Сабақтың әдіс-тәсілдері:сұрақ-жауап, тапсырмалар орындау.

Сабақтың барысы:І.Ұйымдастыру кезеңі

1.Оқушылардың сабаққа әзірлігін бақылау.

2.Өтілетін сабақ туралы түсінік беру.

Есімдік- сөз табы.Зат есім,сын есім,сан есімдердің орнына жұмасалатын сөздерді есімдік дейміз.Мысалы:мен,сен,ол,әркім,ешқашан,ешкім,анау,бұл,өзі,қанша,мына,әрқашан және т.б

Жіктеу есімдіктері :мен,сен,ол,біз,сіз. Бұл есімдіктер септеледі.

Сен сабағыңды жақсы оқы.Ешқашан өтірік айтуға болмайды.Ол сабақты жақсы оқиды.

Атау кім ? мен Жатыс кімде ? ...................................

Ілік кімнің ? .......................... Шығыс кімнен ? ...............................

Барыс кімге ? ......................... Көмектес кіммен ? .............................. .

Табыс кімді ? ........................
Қорытынды: Сабақты бекітуге арналған сұрақтар:

1.Есімдік дегеніміз не ?

2.Жіктеу есімдіктерін жазу



Сабақтың тақырыбы:Есімдікті қайталауға арналған тапсырмалар

Сабақтың мақсаты:1.Есімдік туралы алған білімдерін кеңейту,дамыту

2.Тапсырмалар орындау арқылы ойлай білуге үйрету.

3.Оқушы білімдерін тексеру.

Сабақтың көрнекілігі:Есімдік тақырыбына арналған екі нұсқада тест тапсырмалары.

Сабақтың әдіс-тәсілдері:Оқушы білімдерін тексеру.

Сабақтың барысы:І.Ұйымдастыру кезеңі.

1.Оқушылардың сабаққа әзірлігін бақылау. 2.Тест жұмыстарын алу.

А) ... сөз жанға қас,

... қойшы малға қас

Ә) ... бұтаққа да,

... жиде бітеді.

Б) Масақтың дәні ....